Naam
Atema; A. Atema, Fabrikant van Rival gier- en mestpompen, Stiens.A. Atema te Stiens.
Oprichter/Opvolger(s)
Ate Hendrik Atema 1903 - 1957.
Harmen Bonne Atema 1957 - 1986.
Ate Foppe Atema Harmensz. 1978 -
Vanaf 1993 'Doe het zelf markt'.
Periode van bestaan
1903 -1993Werktuigen
Atema maakt vleugelroerder voor mestkelder
Past men de gemengde bewaarmethode toe voor de opslag van gier en mest, dan worden deze tezamen in een kelder geschoven en daar bewaard. Langdurige bewaring van dunne mest heeft scheiding van mest en gier tengevolge. De mest gaat in de vorm van een vrij vaste laag boven drijven. Dit levert later bezwaren op bij het pompen. Wil men de kelder geheel kunnen leegpompen en een meststof van zo homogeen mogelijke samenstelling aanwenden, dan moet de kelderinhoud worden geroerd voordat met het pompen wordt begonnen. Hiervoor zijn verschillende oplossingen mogelijk, zoals het toepassen van een stampapparaat naast een zuigerpomp, het terugpompen met een centrifugaalpomp en het doorblazen van lucht. Tot een geheel bevredigende oplossing komt men daarbij in de regel niet. De menging is veelal niet overal voldoende. Bovendien vraagt de bediening tijd.
Een goede menging kan worden bereikt door gebruik te maken van een in de kelder gebouwde vleugelroerder. In Zwitserland en Zuid- Duitsland kent men deze reeds sinds een tiental jaren. Het werd wenselijk geacht daarmede ook in Nederland te experimenteren. Dit werd mogelijk nadat de firma Atema te Stiens bereid werd gevonden de fabricage van een vleugelroerder ter hand te nemen. Bij een vleugelroerder heeft men een roerlichaam en een aandrijfstation. Het roerlichaam bevindt zich in de kelder en bestaat uit een verticaal in de kelder staande aandrijfas van eikenhout 20 X 20 cm, waarop met bouten en stroppen twee roervleugels zijn bevestigd. De roerschotten, ieder 60 cm breed, zijn van hout en staan schuin ten opzichte van de aandrijfas. Hierdoor wordt bereikt dat tijdens het ronddraaien de zich onder in de kelder bevindende gier naar boven wordt gestuwd, tegen de vaste laag.
(Bron: Instituut voor Landbouwbedrijfsgebouwen, Mededelingen nr. juni 1959)
Atema maakte
- Rival pompen voor gier en dikke mest (advertenties in het Fries Landbouwblad van 1938 en 1939).
- Rival motorzuigpompen met stamp-apparaat (Maandblad Landbouwmechanisatie ca. 1955).
- mechanische mestafvoer uit stal, systeem Atema.
- cycloon- hooiventilator voor het transporteren van hooi van den beganen grond tot boven in het vak (Landbouwwerktuigen-tentoonstellings-catalogus 1922). Nieuw was de door Atema gemaakte zuigbuis met een vultrechter en het verlengen van de persbuis tot aan de nok van de boerderij. Voor dit ontwerp werd een zilveren medaille toegekend.
- de heer H. B. Atema ontwikkelde een ventilator om lucht te blazen in wagens met gras van grasdrogerijen om te voorkomen dat er broei ontstaat.
- maakte hooiblazers met een ijzeren buizenframe en een houten omschot.
Atema adverteert in 1952 in het Fries Landbouwblad met de volgende informatie: Atema Stiens maakte in 1926 de eerste gier- en mestpomp van plaatijzer voor motorkracht en in 1931 werd deze pomp in uitvoering van gegoten ijzer op de markt gebracht. Dat was een grote verbetering, want de levensduur werd er onbeperkt door verlengd, terwijl er in 1932 een roer- en stampbeweging-inrichting in de gierput bijkwam, welke er nog bijgeleverd kan worden, en in 1933 werd een onverslijtbare gegoten ijzeren zuiger aangebracht, die tegelijk stampt en mengt. Vanaf die tijd zijn er nog verscheidene kleine verbeteringen aangebracht die maken dat de 'RIVAL' motorpomp door en door solide is. De eerste door ons geleverde pompen werken nog tot grote tevredenheid van de gebruikers.